Bijna een derde van de havisten die doorstroomt naar het hbo stopt voortijdig en één op de tien zelfs al binnen het eerste jaar. Dit is een groot probleem, zowel voor de studenten als voor de maatschappij. Een recente verkenning van de Onderwijsinspectie benadrukt dat betere begeleiding bij studiekeuze, voorbereiding op de hbo-praktijk en structurele aandacht voor studievaardigheden cruciaal zijn om deze uitval te verminderen. Betere voorbereiding van havoleerlingen op het hbo is hard nodig om ervoor te zorgen dat zij beter toegerust zijn op de uitdagingen van het hoger onderwijs. Hoewel er nog geen eenduidige oplossingen zijn, wijzen praktijkervaringen en wetenschappelijk onderzoek de weg naar mogelijke verbeteringen.
Onderzoek naar doorlopende leerroute havo-hbo
De overgang van havo naar hbo blijkt vaak groter dan gedacht. Sicco Kole, onderzoeker bij de Onderwijsinspectie, stelt dat gerichte begeleiding en praktische voorbereiding een grote rol kunnen spelen in het succes van havoleerlingen. Naast studiekeuze en voorbereiding op hbo-studeren is het structureel ontwikkelen van studievaardigheden en loopbaanoriëntatie en -begeleiding (LOB) een belangrijke pijler voor succes.
Studiekeuzebegeleiding: een essentiële eerste stap
Uit onderzoek van Maastricht University (2020) blijkt dat studiekeuzetrajecten die vroeg in de havo-bovenbouw starten, leerlingen beter in staat stellen om een passende opleiding te kiezen. Het gebruik van bepaalde tools kunnen de zelfkennis van leerlingen vergroten en hen helpen weloverwogen keuzes te maken.
Daarnaast toont een studie van ResearchNed (2022) aan dat leerlingen die structureel begeleid worden door decanen en mentoren, 15% minder vaak uitvallen in hun eerste jaar. LOB, als vast onderdeel van het curriculum, blijkt hierbij van groot belang. Het helpt leerlingen niet alleen om hun mogelijkheden te verkennen, maar ook om realistische verwachtingen te ontwikkelen over het hbo.
Praktische voorbereiding: kennismaken met de hbo-praktijk
De overstap van havo naar hbo brengt niet alleen inhoudelijke, maar ook praktische uitdagingen met zich mee. Veel eerstejaars ervaren problemen met zelfstandigheid, tijdsmanagement en samenwerken. Dit werd bevestigd in een onderzoek van de Hogeschool van Amsterdam (2022), waarin 60% van de respondenten aangaf dat zij niet voorbereid waren op de manier van werken in het hbo.
Pilotprogramma’s, zoals die van de Universiteit Utrecht (2021), laten zien dat leerlingen baat hebben bij simulaties van hbo-studeren. In deze programma’s leren ze werken met deadlines, zelfstandig studeren en samenwerken in projecten. Deelnemende leerlingen hadden een 20% hogere kans om hun eerste jaar succesvol af te ronden.
Studievaardigheden: een structurele aanpak
Het ontwikkelen van studievaardigheden is essentieel voor succes in het hbo. Uit onderzoek van het Kohnstamm Instituut (2022) blijkt dat scholen die structureel aandacht besteden aan studievaardigheden, zoals plannen, kritisch lezen en notities maken, betere doorstroomcijfers naar het hbo laten zien. Leerlingen die tijdens hun havo-periode deze vaardigheden oefenen, ervaren de overgang naar het hbo als minder groot.
Een succesvolle aanpak werd getest in een pilot van Windesheim (2023), waarin leerlingen al tijdens de havo-maanden wekelijks werkcolleges volgden gericht op studievaardigheden. Hierin leerden zij bijvoorbeeld hoe ze effectief kunnen studeren en samenwerken. De resultaten waren veelbelovend: deelnemende leerlingen presteerden gemiddeld beter in hun eerste hbo-jaar dan hun leeftijdsgenoten.
Concrete aanbevelingen op basis van onderzoek
Op basis van bovenstaande inzichten kunnen scholen en hogescholen gezamenlijk werken aan een betere voorbereiding van havo-leerlingen:
- Structurele integratie van LOB in het curriculum
- Organiseer loopbaanoriëntatie en -begeleiding als een doorlopende lijn vanaf de onderbouw. Dit helpt leerlingen hun interesses en mogelijkheden beter te ontdekken.
- Vroeg starten met studiekeuze
- Laat leerlingen al in de derde of vierde klas havo kennismaken met vervolgopleidingen door middel van open dagen, gastlessen en proefstuderen.
- Aandacht voor studievaardigheden
- Integreer lessen over planning, zelfstandig werken en samenwerken in het havo-curriculum. Gebruik simulaties en projectonderwijs om leerlingen te laten wennen aan de praktijk van het hbo.
- Samenwerking tussen havo en hbo
- Creëer brugprogramma’s en zorg voor een nauwe samenwerking tussen middelbare scholen en hogescholen. Bijvoorbeeld door hbo-docenten in te zetten voor workshops of masterclasses op havo-scholen.
- Mentorprogramma’s en ervaringsleren
- Laat succesvolle hbo-studenten terugkeren naar hun middelbare school om ervaringen te delen en leerlingen te inspireren.
Investeren in succes
Het terugdringen van de uitval onder havoleerlingen in het hbo vraagt om structurele aandacht voor studiekeuze, studievaardigheden en LOB. Door deze aspecten te integreren in het curriculum en samenwerking tussen onderwijsniveaus te versterken, kunnen scholen een stevige basis leggen voor het succes van hun leerlingen.
De overgang van havo naar hbo blijft een uitdaging, maar met gerichte actie en structurele aandacht kunnen we een betere aansluiting realiseren. Dit is niet alleen een investering in het succes van individuele leerlingen, maar ook in de toekomst van onze maatschappij.
Boost de toekomst van jouw leerlingen met Slim Studeren VO!
Ben je op zoek naar een innovatieve methode die jongeren écht voorbereidt op het leven? Ontdek onze unieke aanpak waarmee jouw school leerlingen helpt uitblinken in zowel hun studie als hun persoonlijke ontwikkeling.
Wat bieden wij?
Met onze methode ontwikkelen leerlingen de belangrijkste vaardigheden voor succes:
- Studievaardigheden: Leer plannen, structureren en effectief leren – dé sleutel tot academisch succes.
- Sociale vaardigheden: Bouw zelfvertrouwen, leer samenwerken en communiceer effectief.
- Burgerschap: Stimuleer kritisch denken en maatschappelijke betrokkenheid met actuele thema’s en praktische projecten.
- Loopbaanoriëntatie (LOB): Help leerlingen hun talenten en toekomstdromen ontdekken met stages, tests en begeleiding.
Waarom kies je voor onze methode?
- Praktisch én inspirerend: Lessen zijn interactief en gericht op de echte wereld.
- Volledig geïntegreerd: Combineer kennis en vaardigheden in een doorlopende leerlijn.
- Wetenschappelijk onderbouwd: Gebaseerd op de nieuwste inzichten in leren en ontwikkeling.
- Op maat: Aanpasbaar aan de behoeften van jouw leerlingen en school.
Wat maakt ons uniek?
Onze methode biedt niet alleen kant-en-klare lespakketten, maar ook begeleiding voor docenten en ondersteuning bij de implementatie. Zo haalt jouw school het maximale uit dit programma!
Investeer in de toekomst – vandaag!
Bezoek onze website
Neem contact op via klantenservice@coachlikeachampion.nl
Samen maken we van jouw leerlingen succesvolle, verantwoordelijke en zelfbewuste volwassenen. Kies voor een methode die écht verschil maakt!