De belangrijke rol van docenten in het ontwikkelen van studievaardigheden in het voortgezet onderwijs

studievaardigheden op het voortgezet onderwijs

Het aanleren van studievaardigheden is essentieel voor leerlingen in het voortgezet onderwijs, met name voor degenen die zich voorbereiden op een vervolgopleiding in het hoger onderwijs. Onderzoek toont aan dat goed ontwikkelde studievaardigheden, zoals plannen, zelfregulatie en kritisch denken, een belangrijke voorspeller zijn van studiesucces in zowel het voortgezet als het hoger onderwijs. Toch blijkt dat veel leerlingen deze vaardigheden onvoldoende beheersen, wat hun prestaties en welzijn kan beïnvloeden.

Onderzoek onderstreept de urgentie

Uit studies van onderwijsinstellingen en universiteiten blijkt dat leerlingen met sterke studievaardigheden beter presteren in het voortgezet onderwijs en de overgang naar het hoger onderwijs soepeler maken. Volgens een rapport van de Onderwijsraad (2022) zijn studievaardigheden zoals effectief plannen en zelfstandig leren essentieel om de steeds complexere eisen van het onderwijs aan te kunnen. Bovendien wijst onderzoek van het Kohnstamm Instituut (2021) erop dat het expliciet aanleren van studievaardigheden leidt tot betere leerresultaten, minder uitval in het vervolgonderwijs en een verhoogd zelfvertrouwen bij leerlingen.

Daarnaast heeft onderzoek van Van der Meer en Jansen (2020) aangetoond dat vaardigheden zoals reflecteren op het eigen leerproces en samenwerken, leerlingen helpen om succesvoller te zijn in hun leertraject. Dit benadrukt dat vaardigheden niet alleen op cognitief, maar ook op sociaal en emotioneel gebied van belang zijn.

De overgang naar het hoger onderwijs: Een grote stap

De overstap van het voortgezet onderwijs naar een hbo- of universitaire opleiding brengt nieuwe uitdagingen met zich mee. Veel leerlingen ervaren een kloof tussen de verwachtingen van hun middelbare school en die van hun vervolgopleiding. Onderzoek van het NRO (2020) wijst erop dat een gebrek aan studievaardigheden een belangrijke oorzaak is van deze kloof. Vaardigheden zoals zelfdiscipline, kritisch denken en zelfstandig leren noodzakelijk zijn om de nieuwe verantwoordelijkheden en werklast aan te kunnen.

Waarom zijn studievaardigheden zo belangrijk?

Studievaardigheden vormen de basis voor succes in het voortgezet en hoger onderwijs. Het gaat hierbij om:

  • Tijdmanagement: Het effectief plannen van studie- en vrije tijd.
  • Zelfregulatie: Het vermogen om het eigen leerproces te sturen en verantwoordelijkheid te nemen.
  • Kritisch denken: Informatie analyseren, beoordelen en toepassen.
  • Samenwerken: Het vermogen om effectief in teams te werken en van anderen te leren.
De belangrijke rol van docenten

Om leerlingen goed voor te bereiden op het hoger onderwijs, moeten docenten een actieve rol spelen in het aanleren van studievaardigheden. Dit vereist dat zij:

  1. Urgentie voelen: Erkennen dat vaardighedenonderwijs net zo belangrijk is als vakinhoudelijke kennis.
  2. Vaardigheden integreren: Studievaardigheden als een integraal onderdeel van het curriculum beschouwen.
  3. Leerlingen begeleiden: Leerlingen coachen bij het ontwikkelen van hun vaardigheden en hen ondersteunen bij hun persoonlijke leerproces.
Structurele aandacht: van nodig naar noodzakelijk

Hoewel incidentele workshops of lessen over studievaardigheden nuttig kunnen zijn, is structurele aandacht binnen het curriculum noodzakelijk om duurzame resultaten te bereiken. Studies van Marzano (2019) laten zien dat een consistent en geïntegreerd aanbod van vaardighedenonderwijs het meest effectief is. Dit kan bijvoorbeeld door:

  • Vaardigheden te integreren: Studievaardigheden in alle vakken toepassen, zoals plannen tijdens projectwerk of reflectieopdrachten na toetsen.
  • Continue evaluatie: Docenten en leerlingen laten reflecteren op de voortgang van studievaardigheden.
Het effect op leerlingen

Wanneer docenten actief betrokken zijn bij het onderwijzen van studievaardigheden, heeft dit een positief effect op leerlingen. Ze voelen zich beter voorbereid op hun vervolgopleiding, ontwikkelen meer zelfvertrouwen en ervaren minder stress. Onderzoek wijst ook uit dat leerlingen met goede studievaardigheden minder vaak uitvallen in het hoger onderwijs en beter in staat zijn om met complexe leerstof om te gaan.

Het belang van structureel vaardighedenonderwijs

De ontwikkeling van studievaardigheden in het voortgezet onderwijs is erg belangrijk voor het succes van leerlingen in hun verdere leer- en carrièrepad. Onderzoek bevestigt het belang van structureel vaardighedenonderwijs en onderstreept de rol van docenten hierin. Door studievaardigheden een centrale plaats te geven in het onderwijs, kunnen docenten een blijvende impact maken op het leven van hun leerlingen. Het is een investering die niet alleen de leerling, maar ook het onderwijs en de samenleving als geheel ten goede komt.

Mentor- en LOB-methode Slim Studeren VO: Meer tijd voor je leerlingen, minder stress voor jou

Ben je als mentor op zoek naar een efficiënte en effectieve manier om je leerlingen te begeleiden? De mentor- en LOB-methode  Slim Studeren VO biedt alles wat je nodig hebt om studievaardigheden, sociale vaardigheden en loopbaanoriëntatie (LOB) centraal te stellen in jouw mentorlessen – zonder dat het je veel voorbereidingstijd kost.

Met deze innovatieve methode houd je tijd over voor persoonlijke gesprekken en andere belangrijke mentortaken, terwijl je jouw leerlingen optimaal ondersteunt bij hun ontwikkeling.

Wat maakt de methode Slim Studeren VO uniek?
Gebruiksvriendelijk en flexibel
  • Een overzichtelijk dashboard dat eenvoudig te bedienen is.
  • Plan kant-en-klare lessen in met een paar klikken.
  • Voeg je eigen lesmateriaal toe om de methode volledig op maat te maken.

 

Doorlopende leerlijn

Geschikt voor zowel onderbouw als bovenbouw, met een samenhangend programma dat leerlingen voorbereidt op school én hun toekomst. Onderwerpen zijn onder meer:

  • Studievaardigheden: plannen, organiseren, omgaan met stress.
  • Sociale vaardigheden: samenwerken, omgaan met conflicten, pesten aanpakken.
  • Loopbaanoriëntatie (LOB): lessen die leerlingen helpen ontdekken wie ze zijn, wat ze willen en hoe ze hun doelen kunnen bereiken.
Minimale voorbereiding, maximale impact
  • Direct inzetbare lessen die aansluiten op de praktijk.
  • Bespaar tijd en houd focus op wat écht belangrijk is: persoonlijke begeleiding van jouw leerlingen.

 

Extra voordelen voor een succesvolle start van het jaar

Met het ‘Gouden Weken’-pakket werk je aan een sterke en positieve groepsvorming in de eerste weken van het schooljaar. Dit draagt bij aan een veilige en fijne leeromgeving waarin leerlingen tot bloei komen.

Waarom kies je voor de mentor- en LOB-methode Slim Studeren VO?

Deze methode biedt de ideale combinatie van gebruiksgemak, inhoudelijke kwaliteit en flexibiliteit. Of je nu werkt met brugklassers of examenleerlingen, je hebt altijd de juiste tools en lessen binnen handbereik.

  • Bespaar je tijd met kant-en-klare lessen.
  • Versterk effectief leergedrag.
  • Houd meer ruimte over voor persoonlijke aandacht en begeleiding.
  • Werk met een duurzame, doorlopende leerlijn van vaardigheden.

 

Ervaar het zelf: Vraag nu een demo aan!

Wil je zelf ontdekken hoe de mentor- en LOB-methode Slim Studeren VO jouw werk als mentor kan versterken? Vraag vandaag nog een demo aan!

Ervaar hoe deze gebruiksvriendelijke methode jou tijd bespaart en jouw leerlingen helpt groeien. Maak jouw mentorlessen eenvoudiger, effectiever en persoonlijker – allemaal met één oplossing.

Klik hier en vraag je demo aan. Jouw leerlingen verdienen het beste, en jij ook!

Deel dit artikel via:

Gerelateerde artikelen

online privacy van leerlingen

Zo kunnen jouw leerlingen hun online privacy beschermen: Praktische Tips

28 januari, op de Europese Dag van Privacy 2025, is het een goed moment om stil te staan bij de online privacy van jouw leerlingen. Leerlingen brengen veel tijd door op internet. Of het nu gaat om sociale media, online huiswerkplatforms of gamen: hun gegevens zijn waardevol. Daarom is het belangrijk om te weten hoe ze hun online privacy kunnen beschermen. Hieronder geven we praktische tips waarmee ze direct aan de slag kunnen. Gebruik sterke en unieke wachtwoorden Een sterk wachtwoord is je eerste verdedigingslinie. Kies altijd een wachtwoord dat lastig te raden is. Gebruik een combinatie van hoofdletters, kleine letters, cijfers en speciale tekens. Vermijd eenvoudige wachtwoorden zoals ‘123456’ of je eigen naam. Tip: gebruik een wachtwoordmanager om je wachtwoorden veilig op te slaan en unieke wachtwoorden te creëren. Wees voorzichtig met wat je online deelt Vraag jezelf altijd af: “Wil ik dat iedereen dit weet?” Vermijd het delen

Lees meer
voorbereiding van vmbo-leerlingen op het mbo

Betere voorbereiding van vmbo-leerlingen op het mbo is hard nodig

De overstap van het vmbo naar het mbo verloopt vaak stroef. Onderzoek toont aan dat veel leerlingen onvoldoende voorbereid zijn op de nieuwe verwachtingen en verantwoordelijkheden. Dit leidt tot een hoger uitvalpercentage en onnodige vertragingen in de leerroute. Hoe kan dit beter? In deze blog bespreken we oplossingen, recente inzichten en concrete verbeterpunten. Problemen bij de overgang Veel vmbo-leerlingen ervaren de overgang naar het mbo als een sprong in het diepe. Volgens een rapport van het Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA, 2023) is 30% van de mbo-studenten in het eerste jaar ontevreden over hun keuze of heeft moeite met het nieuwe niveau van zelfstandigheid. Dit heeft grote gevolgen: jaarlijks stopt bijna 20% van de mbo-studenten voortijdig met hun opleiding. Belangrijke oorzaken zijn: Onvoldoende voorbereiding op beroepsspecifieke vaardigheden. Weinig kennis over wat een mbo-opleiding inhoudt. Gebrek aan zelfregulatievaardigheden, zoals plannen en zelfstandig werken. De cijfers maken duidelijk dat verandering nodig

Lees meer
VO-scholen en sociale vaardigheden

Waarom VO-scholen meer aandacht moeten besteden aan het aanleren van sociaal gedrag

Scholen besteden veel tijd aan vakken zoals rekenen, taal en wetenschap. Maar sociale vaardigheden? Die krijgen vaak te weinig aandacht. Dit moet veranderen. Leerlingen hebben niet alleen kennis nodig. Ze moeten ook leren hoe ze goed met anderen kunnen omgaan. Hier lees je waarom sociale vaardigheden op VO-scholen onmisbaar zijn. Succesvol in het leven na school Een diploma opent deuren, maar zonder sociale vaardigheden blijven veel deuren dicht. Werkgevers zoeken mensen die kunnen samenwerken, communiceren en problemen oplossen. Ook privé zijn vaardigheden zoals empathie en conflicthantering belangrijk. Als scholen hierop inzetten, bereiden ze leerlingen écht voor op de toekomst. Onderzoek van het SCP (Sociaal en Cultureel Planbureau, 2022) laat zien dat sociale vaardigheden cruciaal zijn voor werk en welzijn. Betere sfeer in de klas Leerlingen die respectvol met elkaar omgaan, zorgen voor een prettige klas. Pesten en conflicten nemen af. Dit schept een veilige omgeving. In zo’n omgeving durven leerlingen

Lees meer

Nu per module beschikbaar!

Kies alleen wat je nodig hebt en betaal een passend tarief.
Vanaf €10,-
Vraag een demo aan van Slim Studeren VO Ontdek de voordelen vandaag nog!