Groepsdynamiek op school na de herfstvakantie: Hoe herstel je de balans?

Groepsdynamiek

De herfstvakantie is een heerlijke onderbreking in het schooljaar. Het is een tijd waarin leerlingen en docenten kunnen ontspannen, opladen en even afstand kunnen nemen van het dagelijks schoolleven. Maar wanneer de vakantie voorbij is en iedereen terugkeert naar school, kan het soms voelen alsof de dynamiek in de klas is verschoven. De groepsdynamiek kan anders zijn dan vóór de vakantie en is het belangrijk voor docenten om hierop in te spelen. In deze lees je over de veranderingen in groepsdynamiek na de herfstvakantie en hoe je als docent de balans kunt herstellen en een positieve sfeer kunt behouden.

Waarom verandert de groepsdynamiek na een vakantieperiode?

Vakantieperiodes, hoe kort ook, bieden leerlingen de kans om even uit hun dagelijkse routines te stappen. Tijdens de vakantie gebeurt er veel: kinderen groeien, ontwikkelen nieuwe vriendschappen of interesses en soms worden er zelfs bestaande conflicten verder uitgediept of opgelost. Wanneer ze na de vakantie terugkeren naar de klas, brengen ze deze veranderingen mee. De hiërarchie in de groep kan veranderen, nieuwe subgroepen kunnen ontstaan en eerdere spanningen kunnen opnieuw opduiken of versterkt worden.

Daarnaast speelt het overgangsmoment zelf ook een rol. Na een periode van rust kan het voor sommige leerlingen moeilijk zijn om weer in het ritme van de schoolweek te komen, wat kan leiden tot meer onrust in de klas.

Herstellen van de groepssfeer

Als docent heb je een cruciale rol in het observeren en sturen van de groepsdynamiek. Na een vakantie is het belangrijk om de tijd te nemen om de groepssfeer te herstellen en te versterken.

Hieronder volgen enkele praktische tips:

Observeer de groep opnieuw

De eerste dagen na de vakantie zijn perfect om te observeren hoe de leerlingen zich gedragen en met elkaar omgaan. Welke groepen zijn er ontstaan? Zijn er nieuwe vriendschappen of spanningen? Wie heeft moeite om weer in de routine te komen? Door te observeren, krijg je inzicht in waar je als docent extra aandacht aan moet besteden.

Begin met teambuildingactiviteiten

Teambuildingactiviteiten zijn uitstekende om de groepsdynamiek opnieuw te versterken. Dit hoeft niet ingewikkeld te zijn. Denk aan eenvoudige spelletjes waarbij leerlingen moeten samenwerken of aan opdrachten waarbij ze elkaar beter leren kennen. Deze activiteiten helpen om de verbinding tussen de leerlingen te herstellen en een positieve groepssfeer te bevorderen.

Herinner aan de groepsafspraken

Na een vakantie kan het nuttig zijn om de regels en verwachtingen in de klas opnieuw te bespreken. Dit hoeft niet op een strenge manier, maar eerder als een moment van reflectie: “Hoe zorgen we ervoor dat iedereen zich prettig voelt in de groep?” Door samen met de leerlingen de afspraken opnieuw door te nemen, creëer je duidelijkheid en zorg je voor een veilige omgeving waarin iedereen weet waar hij of zij aan toe is.

Stimuleer positieve interacties

Na de vakantie kan het gebeuren dat sommige leerlingen zich buitengesloten voelen of dat oude spanningen weer opduiken. Als docent kun je een positieve sfeer bevorderen door actief positieve interacties te stimuleren. Denk aan groepswerk waarbij verschillende leerlingen met elkaar moeten samenwerken of aan het bewust complimenteren van behulpzaam gedrag. Dit helpt om een inclusieve en ondersteunende klasomgeving te creëren.

Wees geduldig en flexibel

Niet elke groep zal direct na de vakantie weer in balans zijn. Sommige leerlingen hebben tijd nodig om weer te wennen aan de schoolomgeving en om hun plek in de groep te vinden. Wees daarom geduldig. Het kan verleidelijk zijn om snel weer in het schoolritme te duiken, maar het herstellen van de groepsdynamiek kost tijd en aandacht.

Daarnaast is het belangrijk om flexibel te zijn in je aanpak. Wat voor de herfstvakantie goed werkte, kan nu misschien minder effectief zijn. Door flexibel te blijven en open te staan voor aanpassingen, kun je beter inspelen op de behoeften van de groep.

Reflectie en evaluatie met de leerlingen

Een goede manier om de balans in de groep te herstellen, is door leerlingen actief te betrekken bij het evalueren van de sfeer in de klas. Dit kan bijvoorbeeld door een groepsgesprek te houden waarin leerlingen hun gevoelens en ervaringen na de vakantie delen. Hierdoor krijgen leerlingen de kans om hun stem te laten horen en voelen ze zich meer betrokken bij het groepsproces.

Ben je op zoek naar een effectieve mentormethode?

Een gebruiksvriendelijke online methode voor mentorlessen biedt een krachtige manier om leerlingen te ondersteunen. Met aandacht voor studievaardigheden, sociaal-emotionele vaardigheden, executieve functies en LOB, kunnen leerlingen zich breder ontwikkelen en krijgen ze de handvatten die ze nodig hebben om hun doelen te bereiken. De variatie aan opdrachten, de mogelijkheid om zelfstandig te werken en de ruimte voor persoonlijke mentorcontacten maken de mentormethode Slim Studeren VO tot een ideale oplossing voor jouw school.

Slim Studeren VO is een moderne mentorlesmethode met verschillende kerngebieden:
  • Studievaardigheden: Plannen, organiseren, effectief leren en doelgericht studeren.
  • Sociaal-emotionele vaardigheden: Omgaan met stress, conflicten oplossen, zelfvertrouwen opbouwen en samenwerken.
  • Executieve functies: Deze vaardigheden zijn nodig om dingen gedaan te krijgen, zoals impulscontrole, emotieregulatie, werkgeheugen en flexibiliteit.
  • Loopbaanoriëntatie en -begeleiding (LOB): LOB is een essentieel onderdeel van mentorlessen en helpt leerlingen zich voor te bereiden op hun toekomstige studie en beroep.

 

Tarieven vanaf €10,- (incl. btw) per gebruiker.

Vraag vrijblijvend een DEMO aan en ontdek zelf hoe Slim Studeren VO werkt.

Deel dit artikel via:

Gerelateerde artikelen

Risico’s van het internet voor jongeren: hoe praat je erover met je leerlingen?

Online pesten, privacyproblemen, sexting of misleidende influencers. Jongeren leven in een digitale wereld vol kansen, maar ook vol risico’s. Jongeren bewegen zich moeiteloos online, maar beseffen niet altijd welke risico’s daarbij horen. Voor docenten ligt hier een belangrijke rol weggelegd: leerlingen begeleiden om kritisch na te denken over hun online gedrag. Maar hoe pak je dat aan in de klas?   Waarom is het zo belangrijk om over internetrisico’s te praten? Veel jongeren overschatten hun eigen online vaardigheden. Ze weten bijvoorbeeld hoe ze TikTok moeten gebruiken, maar ze weten niet altijd wat de gevolgen zijn van wat ze daar posten. Onderzoek laat zien dat jongeren risico’s op het internet vaak pas herkennen als er iets misgaat. Een nare opmerking, cyberpesten, een gedeelde foto of een virale video. Daarom is preventie via gesprek zo krachtig. Praten over internetveiligheid en privacy zorgt ervoor dat leerlingen leren reflecteren vóór er iets misloopt. Dat

Lees meer

Positieve klassensfeer creëren: van regels naar routines en groepsgevoel

Een veilige en positieve klassensfeer creëren is misschien wel de belangrijkste taak van elke docent. Waar leerlingen zich veilig en geaccepteerd voelen, ontstaat er ruimte om te leren en samen te werken. Maar dat gaat niet altijd vanzelf. Pestgedrag, onduidelijke regels of storend gedrag kunnen de harmonie in de klas snel verstoren. Gelukkig zijn er bewezen strategieën om een klas om te vormen tot een hecht en positief team.   Van veel regels naar 5 gouden afspraken Recente onderzoeken bevestigen dat een lange lijst schoolregels vaak averechts werkt. Wanneer er te veel regels zijn, reageren leraren vooral op overtredingen die zij persoonlijk belangrijk vinden, wat leidt tot verschillen in aanpak en frustratie bij leerlingen. Onderzoekers als Archer en Hughes (2011) en Alter en Haydon (2017) benadrukken dat minder regels juist meer duidelijkheid en consistentie opleveren. Ook Gable, Hester, Rock en Hughes (2009) toonden aan dat een beperkt aantal kernregels effectiever

Lees meer

Wat kan je als mentor betekenen voor faalangstige leerlingen?

Iedere mentor krijgt vroeg of laat te maken met leerlingen die blokkeren zodra de druk toeneemt. Denk aan een proefwerkweek, een onverwachte presentatie of een stapel huiswerk die groter lijkt dan normaal. Waar sommige leerlingen dat zien als een uitdaging, schieten faalangstige leerlingen juist in paniek: “Dit gaat mij nooit lukken!” Heb je in je mentorgroep ook leerlingen die in paniek schieten zodra ze wat meer taken krijgen dan ze gewend zijn? Leerlingen die onzeker worden bij nieuwe of extra opdrachten? Zij worstelen vaak met faalangst dat volgens recente onderzoeken bij veel scholieren voorkomt. Bij de begeleiding van deze leerlingen is het belangrijk dat zij stap voor stap een positiever beeld van zichzelf opbouwen (Van Lieshout, 2002). Als mentor kun je daarin een belangrijke rol vervullen.   Een positief zelfbeeld is erg belangrijk Faalangstige leerlingen hebben vaak een negatief beeld van hun eigen kunnen. Ze focussen zich op wat misgaat

Lees meer

Start het schooljaar sterk met het Gouden Weken Pakket!

Bevorder positieve groepsvorming vanaf dag één met dit wetenschappelijk onderbouwde pakket.