Burgerschap in het VO: Hoe ga jij het burgerschapsonderwijs vormgeven?

Werken aan burgerschap in het VO dat aansluit bij de normen en waarden van de leerling én die van de school. Hoe pak je dat aan? Het is meer dan de klassieke thema’s zoals democratie en verkiezingen. Het gaat ook over identiteitsvorming, verbondenheid met elkaar en de onderzoekende en reflectieve houding van de leerling. In het voortgezet onderwijs wordt vooral in de vakken Geschiedenis en Maatschappijleer veel aandacht besteed aan burgerschapsonderwijs, maar er is nog meer mogelijk. Wat voor burgerschap streeft jouw team na? Waarin kunnen jullie nog groeien? Hoe breng je het burgerschapsonderwijs op niveau?

  • Burgerschap en actualiteit

Burgerschap in het VO gaat niet alleen over Nederland, maar ook over de hele wereld. Werk via actualiteit aan activerende burgerschapslessen. Uit verschillende onderzoeken is gebleken dat leerlingen lessen meer waarderen als daarin gewerkt wordt met de actualiteit. Surf samen met je leerlingen naar een nieuwswebsite of kijk samen terug naar een actualiteitenprogramma.

  • Burgerschap en themadagen

Themadagen zijn essentieel voor het verdiepen en verbreden van lessen. Denk aan themadagen zoals Paarse Vrijdag, Complimentendag, Kinderrechtendag, Valentijnsdag, week tegen pesten, enzovoorts.

  • Burgerschap en schoolbeleid

Verander de wereld, begin bij jezelf! Je kunt ook rond beleidsbeslissingen van je school aan de slag gaan. Enkele voorbeelden: gezonde schoolkantine, duurzaamheid, anti-pestprotocol, schoolreisjes, ouderbijdrage, enzovoorts.

  • Burgerschap en eTwinning

Met eTwinning start je met internationalisering en wereldburgerschap. Je geeft je leerlingen een kijkje over de grens. Ze komen in contact met jongeren in andere landen en leren over elkaars taal en cultuur. Ze kunnen samenwerken aan uiteenlopende thema’s zoals wereldburgerschap, diversiteit, mediawijsheid en klimaat. Internationaal samenwerken geeft burgerschapsonderwijs een extra dimensie en dat is de grote kracht van eTwinning.

  • Burgerschap en Slim Studeren VO

Met Slim Studeren VO kun je doelgericht aan burgerschapsvorming van je leerlingen werken. Je hebt een stevige basis om de burgerschapsvaardigheden van je leerlingen te versterken. De tijd die je met Slim Studeren VO bespaart, kun je gebruiken om extra verdieping te bieden door aandacht te besteden aan actualiteit, themadagen en eTwinning. Als je alles zelf moet bedenken en ontwikkelen, blijft er weinig tijd over voor bijvoorbeeld actualiteit en internationalisering. Door Slim Studeren VO te combineren met actualiteiten kun je op een eenvoudige en tijdbesparende manier het burgerschapsonderwijs vormgeven.

Wettelijke opdracht burgerschap

In Nederland is burgerschapsvorming een wettelijke plicht in het onderwijs. Deze wet schrijft voor dat burgerschapsonderwijs doelgericht, samenhangend en herkenbaar aanwezig moet zijn. Het mag verdeeld worden over verschillende vakken, maar je mag als school ook ervoor kiezen om het zwaartepunt bij een bepaald vak, zoals maatschappijleer, te leggen. Uit het recente rapport ‘De Staat van het Onderwijs 2022’ (Inspectie van het Onderwijs, 2022) blijkt echter dat burgerschapsvorming op veel scholen op een weinig doelgerichte en samenhangende wijze vorm krijgt.

Ondersteuning bij het opzetten van het burgerschapsonderwijs

Burgerschapsonderwijs is een brede opdracht waarmee je als school aan de slag moet. Heb je ondersteuning en advies nodig bij het opzetten van het burgerschapsonderwijs? Neem dan vrijblijvend contact met ons op. Ons team staat klaar om jullie te helpen.

Deel dit artikel via:

Gerelateerde artikelen

Risico’s van het internet voor jongeren: hoe praat je erover met je leerlingen?

Online pesten, privacyproblemen, sexting of misleidende influencers. Jongeren leven in een digitale wereld vol kansen, maar ook vol risico’s. Jongeren bewegen zich moeiteloos online, maar beseffen niet altijd welke risico’s daarbij horen. Voor docenten ligt hier een belangrijke rol weggelegd: leerlingen begeleiden om kritisch na te denken over hun online gedrag. Maar hoe pak je dat aan in de klas?   Waarom is het zo belangrijk om over internetrisico’s te praten? Veel jongeren overschatten hun eigen online vaardigheden. Ze weten bijvoorbeeld hoe ze TikTok moeten gebruiken, maar ze weten niet altijd wat de gevolgen zijn van wat ze daar posten. Onderzoek laat zien dat jongeren risico’s op het internet vaak pas herkennen als er iets misgaat. Een nare opmerking, cyberpesten, een gedeelde foto of een virale video. Daarom is preventie via gesprek zo krachtig. Praten over internetveiligheid en privacy zorgt ervoor dat leerlingen leren reflecteren vóór er iets misloopt. Dat

Lees meer

Positieve klassensfeer creëren: van regels naar routines en groepsgevoel

Een veilige en positieve klassensfeer creëren is misschien wel de belangrijkste taak van elke docent. Waar leerlingen zich veilig en geaccepteerd voelen, ontstaat er ruimte om te leren en samen te werken. Maar dat gaat niet altijd vanzelf. Pestgedrag, onduidelijke regels of storend gedrag kunnen de harmonie in de klas snel verstoren. Gelukkig zijn er bewezen strategieën om een klas om te vormen tot een hecht en positief team.   Van veel regels naar 5 gouden afspraken Recente onderzoeken bevestigen dat een lange lijst schoolregels vaak averechts werkt. Wanneer er te veel regels zijn, reageren leraren vooral op overtredingen die zij persoonlijk belangrijk vinden, wat leidt tot verschillen in aanpak en frustratie bij leerlingen. Onderzoekers als Archer en Hughes (2011) en Alter en Haydon (2017) benadrukken dat minder regels juist meer duidelijkheid en consistentie opleveren. Ook Gable, Hester, Rock en Hughes (2009) toonden aan dat een beperkt aantal kernregels effectiever

Lees meer

Wat kan je als mentor betekenen voor faalangstige leerlingen?

Iedere mentor krijgt vroeg of laat te maken met leerlingen die blokkeren zodra de druk toeneemt. Denk aan een proefwerkweek, een onverwachte presentatie of een stapel huiswerk die groter lijkt dan normaal. Waar sommige leerlingen dat zien als een uitdaging, schieten faalangstige leerlingen juist in paniek: “Dit gaat mij nooit lukken!” Heb je in je mentorgroep ook leerlingen die in paniek schieten zodra ze wat meer taken krijgen dan ze gewend zijn? Leerlingen die onzeker worden bij nieuwe of extra opdrachten? Zij worstelen vaak met faalangst dat volgens recente onderzoeken bij veel scholieren voorkomt. Bij de begeleiding van deze leerlingen is het belangrijk dat zij stap voor stap een positiever beeld van zichzelf opbouwen (Van Lieshout, 2002). Als mentor kun je daarin een belangrijke rol vervullen.   Een positief zelfbeeld is erg belangrijk Faalangstige leerlingen hebben vaak een negatief beeld van hun eigen kunnen. Ze focussen zich op wat misgaat

Lees meer

Start het schooljaar sterk met het Gouden Weken Pakket!

Bevorder positieve groepsvorming vanaf dag één met dit wetenschappelijk onderbouwde pakket.